Poradnik pacjenta

Przygotowanie do badania
- Ze względu na zmienność dobową wielu składników krwi konieczne jest pobieranie materiału do badań rano w godzinach od 7.00 do 10.00.
- Aby uniknąć wpływu posiłku na wyniki badań pacjent bezwzględnie musi się zgłaszać do laboratorium na czczo (12 godzin przed badaniem nic nie jeść i nie pić oprócz wody)
- 24 godziny przed badaniem należy powstrzymać się od spożywania napojów alkoholowych (a także kawy, herbaty i napojów energetycznych)
- 24 godziny przed badaniem należy unikać intensywnego wysiłku fizycznego, pacjent powinien być wypoczęty (po przespanej nocy)
- Rano przed pobraniem krwi pacjent nie powinien palić papierosów, nie należy również żuć gumy
- 10-15 min. przed pobraniem krwi powinno się usiąść i odpocząć

EKG spoczynkowe (elektrokardiografia) – jest to metoda pośrednia polegająca na rejestracji elektrycznej czynności mięśnia sercowego z powierzchni klatki piersiowej w postaci różnicy potencjałów (napięć) pomiędzy dwoma elektrodami, co graficznie odczytujemy w formie krzywej elektrokardiograficznej, na specjalnym papierze milimetrowym bądź na ekranie monitora.

EKG jest badaniem bezbolesnym, może być powtarzane wielokrotnie u pacjentów w każdym wieku, a także u kobiet w ciąży.

Przygotowanie do badania
Pacjent nie wymaga specjalnego przygotowania i nie musi rejestrować się w celu wykonania badania. Badanie wykonywane jest przez pielęgniarkę od poniedziałku do piątku w godzinach 8.00 – 15.00 w gabinecie 110 (badania pilne wykonywane są również w godzinach popołudniowych). Cena badania komercyjnego wynosi 20 zł.

Holter EKG - urządzenie rejestrujące pracę serca, w sposób ciągły, przez 24 godziny na dobę w celu późniejszej, szczegółowej analizy dokonywanej przez lekarza. Na klatce piersiowej badanego, po przygotowaniu skóry, nakleja się elektrody, które łączy się następnie odpowiednio oznakowanymi kablami z urządzeniem rejestrującym zapis EKG. Urządzenie rejestrujące przypinane jest najczęściej do paska, co umożliwia badanemu swobodne poruszanie się. Ważnymi cechami monitora holterowskiego są niewielkie rozmiary. Umożliwia to normalną aktywność życiową ze sportem i snem włącznie. Nie wolno jednak wchodzić z holterem pod prysznic lub zanurzać się w wodzie, nie wolno używać poduszek i koców elektrycznych ani manipulować w rejestratorze.

Przygotowanie do badania
W celu wykonania badania należy wcześniej zarejestrować się telefonicznie lub osobiście. Obecnie badania wykonywane są tylko komercyjnie. Koszt badania wraz z opisem wynosi 120 zł.

Mężczyźni z dużym owłosieniem na klatce piersiowej powinni wygolić albo przynajmniej przyciąć owłosienie z uwagi na możliwość odklejania się elektrod. Rejestrator zakładany jest od poniedziałku do czwartku o godzinie 9.00 rano w gabinecie 110, do którego należy się zgłosić z paragonem z kasy fiskalnej. Nie jest wymagane skierowanie od lekarza. Czas oczekiwania na opis wynosi 7 dni. Osoba zdejmująca rejestrator informuje o terminie odbioru wyników. Wyniki można odbierać od godziny 8.00 do 20.00, osobiście lub przez osobę upoważnioną pisemnie do odbioru.

Holter ciśnieniowy – przyrząd do całodobowego monitorowania ciśnienia tętniczego krwi. Składa się z mankietu do zakładania na ramię oraz sprzężonego z nim rejestratora.

Przygotowanie do badania
W celu wykonania badania należy wcześniej zarejestrować się telefonicznie lub osobiście. Obecnie badania wykonywane są tylko komercyjnie. Koszt badania wraz z opisem wynosi 120 zł. Rejestrator zakładany jest od poniedziałku do czwartku o godzinie 9.00 rano w gabinecie 110, do którego należy się zgłosić z paragonem z kasy fiskalnej. Nie jest wymagane skierowanie od lekarza. Czas oczekiwania na opis wynosi 7 dni. Osoba zdejmująca rejestrator informuje o terminie odbioru wyniku. Wyniki można odbierać od godziny 8.00 do 20.00, osobiście lub przez osobę upoważnioną pisemnie do odbioru.

Na badanie należy zgłosić się w luźnym ubraniu, bo trzeba będzie pod nim ukryć zarówno mankiet, jak i aparat zapisujący pomiary ciśnienia.

Test wysiłkowy - elektrokardiograficzna próba wysiłkowa – badanie opierające się na zależności zmieniającego się zapisu EKG pod wpływem zwiększającego się wysiłku fizycznego, który powoduje zwiększanie zapotrzebowania na tlen, co organizm kompensuje przez zwiększenie przepływu przez naczynia wieńcowe. Badanie polega na chodzeniu po ruchomej bieżni przez około 20 minut w zależności od stanu ogólnego pacjenta. Podczas badania kilkakrotnie monitorowane jest ciśnienie tętnicze krwi oraz tętno.

Przygotowanie do badania
W celu wykonania badania należy wcześniej zarejestrować się telefonicznie lub osobiście. Badania wykonywane są komercyjnie – koszt badania wynosi 100zł. Szczegółowych informacji na temat zapisu udzielają pracownicy rejestracji. Badania wykonywane są przez lekarza we wtorki od godziny 14.30. Badanie nie wymaga specjalnego przygotowania, nie należy jednak przed badaniem jeść obfitego posiłku ani palić papierosów. Na badanie najlepiej przyjść ubranym w luźny niekrępujący ruchów strój (np. spodnie). Na badanie należy zabrać skierowanie oraz wyniki wcześniej wykonywanych badań.

Echo serca (USG serca, echokardiografia, ultrasonokardiografia) jest badaniem, które pozwala na ocenę budowy serca i jego pracy. Podczas badania ECHO oceniane są zastawki (ich budowa i funkcja), jamy serca (tj. przedsionki i komory) - oceniane są poprzez pomiar ich objętości, grubości ścian, kurczliwości. ECHO serca pozwala również zdiagnozować obecność płynu (np. krwi) w worku osierdziowym (worku otaczającym serce). ECHO serca jest badaniem nieszkodliwym, więc nie ma żadnych przeciwwskazań do jego wykonywania.

Przygotowanie do badania
Echo serca jest badaniem nieinwazyjnym, czyli nienaruszającym tkanek organizmu ,a także bezbolesnym i nie wiąże się z żadnym ryzykiem dla pacjenta. Nie wymaga żadnych szczególnych przygotowań ani opieki po badaniu. Badanie wykonywane jest u pacjentów w każdym wieku, a także u kobiet w ciąży. Wynik badania przekazywany jest w formie opisu tego samego dnia.

W celu wykonania badania należy wcześniej zarejestrować się telefonicznie lub osobiście. Badania wykonywane są tylko komercyjnie – koszt badania wynosi 100zł. Szczegółowych informacji na temat zapisu udzielają pracownicy rejestracji.

Rektoskopia jest badaniem pozwalającym lekarzowi na bezpośrednie oglądanie śluzówki odbytu i końcowego odcinka jelita grubego (tzw. okrężnicy). Badanie przeprowadza się przy użyciu rektoskopu, instrumentu wyposażonego w układ optyczny przenoszący obraz z wnętrza ciała. Ważną zaletą rektoskopu jest możliwość ocenienia stanu śluzówki w toku jednego zabiegu, jak i pobrania do dalszego badania niewielkiego wycinka tkanki budzącej podejrzenie zmian chorobowych.

W celu wykonania badania należy wcześniej zarejestrować się telefonicznie lub osobiście. Badania wykonywane są zarówno w ramach umowy z NFZ oraz komercyjnie – koszt badania 60zł. Badanie wykonywane jest w określonych dniach przez lekarza chirurga.

Przygotowanie do badania
Na dwa dni przed badaniem należy stosować dietę z dużą ilością płynów, około 3 litry na dobę.

W przeddzień badania wieczorem należy wykonać doodbytniczą wlewkę przeczyszczającą z gotowego i dostępnego w aptece bez recepty preparatu nazywanego ENEMA. W dniu badania na 2- 3 godziny przed jego rozpoczęciem, należy ponownie wykonać wlewkę doodbytniczą. W dniu badania można pić płyny.

NIE należy zażywać środków przeczyszczających, gdyż utrudnią one badanie rektoskopowe.

Gastroskopia - to endoskopowe badanie górnego odcinka przewodu pokarmowego, które umożliwia sprawdzenie powierzchni przełyku, żołądka i dwunastnicy oraz obserwację zmian zachodzących w badanych narządach. Podczas gastroskopii u pacjenta stosuje się najczęściej znieczulenie miejscowe gardła, poprzez które wprowadza się endoskop. W efekcie badanie to, wbrew obiegowej opinii, nie jest bolesne, jednak może powodować nieprzyjemne wrażenia objawiające się odruchem wymiotnym. W celu wykonania badania należy wcześniej zarejestrować się telefonicznie lub osobiście. Badania wykonywane są tylko komercyjnie – koszt badania wynosi 120 zł. Badanie wykonywane jest przez lekarza gastrologa w określonych dniach zgodnie z podanym na stronach internetowych harmonogramem przyjęć.

Przygotowanie do badania
24 godziny przed badaniem należy zastosować dietę płynną; 8 godzin przed badaniem nie należy spożywać jedzenia; 4 godziny przed badaniem nie należy pić, palić papierosów, żuć gumy. Należy zażyć leki przyjmowane przewlekle, z wyjątkiem leków p/krzepliwych. Badanie nie może być wykonane bez pisemnej zgody pacjenta. Bezpośrednio przed wprowadzeniem endoskopu pielęgniarka znieczula gardło, spryskując je 2% lignokainą. Należy poinformować personel medyczny o ewentualnym uczuleniu na lignocainę.

Po badaniu
Przez dwie godziny po przeprowadzeniu badania nie należy spożywać jedzenia, pić oraz palić. Jeśli zastosowane były środki znieczulające i/lub nasenne, przeciwwskazane jest prowadzenie pojazdów przez kilka godzin po badaniu.

Kolonoskopia - to endoskopowe badanie dolnego odcinka przewodu pokarmowego polegające na oglądaniu wnętrza jelita grubego. Podczas kolonoskopii wprowadzany jest specjalny wziernik zakończony kamerą umożliwiającą przesłanie obrazu na zewnątrz. Kolonoskopia przeprowadzana jest najczęściej w przypadku, gdy lekarz podejrzewa u pacjenta zmiany chorobowe w obrębie jelita grubego, których objawami mogą być: krwawienia z dolnego odcinka przewodu pokarmowego, bóle brzucha, zmiany rytmu wypróżnień. Badanie zalecane jest także profilaktycznie u osób po 50 roku życia. Istnieje możliwość wykonania kolonoskopii w znieczuleniu ogólnym.

W celu wykonania badania należy wcześniej zarejestrować się telefonicznie lub osobiście. Badania wykonywane są tylko komercyjnie – koszt badania 250zł, a ze znieczuleniem – 300 zł. Badanie wykonywane jest w określonych dniach przez lekarza gastrologa.

Przygotowanie do badania
Na 7 dni przed badaniem należy przerwać przyjmowanie preparatów żelaza. Osoby przyjmujące leki antyagregacyjne - typu Aspiryna, Acard, Ticlid, itp. - powinny przestać je przyjmować po wcześniejszej konsultacji z lekarzem, który zlecił stosowanie w/w leków. U osób przyjmujących leki przeciwzakrzepowe - Sintrom, Syncumar, Acenocumarol, Warfaryna - konieczny jest kontakt z lekarzem prowadzącym leczenie przeciwzakrzepowe i zmiana leków na heparynę niskocząsteczkową.

W ciągu 4 dni poprzedzających badanie należy unikać spożywania surowych owoców i warzyw, zwłaszcza tych, które zawierają drobne pestki, np.: winogrona, maliny, porzeczki, truskawki, kiwi, figi, pomidory, ogórki oraz wykonywanych z nich przetworów oraz unikać spożywania buraków, pieczywa z ziarnem, maku.

W dniu poprzedzającym badanie należy zjeść lekkie śniadanie, bez napojów gazowanych oraz mleka. Dopuszczalny jest niewielki objętościowo obiad we wczesnych godzinach popołudniowych. Ten posiłek powinien się składać z półpłynnych, łatwo wchłanialnych produktów (np. kisiel, budyń, kleik, jogurty). Kolacja nie powinna być spożywana. Jeśli kolonoskopia planowana jest na godziny przedpołudniowe, całe przygotowanie powinno odbyć się w godzinach popołudniowych i wieczornych dnia poprzedzającego badanie, a w szczególności: - około godziny 14-tej rozpoczyna się zasadnicze przygotowanie do badania, czyli przyjmowanie preparatu FORTRANS (preparat dostępny jest na receptę; receptę wystawia lekarz kierujący na badanie; przed zastosowaniem preparatu FORTRANS prosimy o przeczytanie ulotki informacyjnej dołączonej do preparatu);
- każdą saszetkę Fortransu (cztery saszetki) należy rozpuścić w 1 litrze wody niegazowanej (razem cztery litry) wypić w ciągu 5-6 godzin;
- w celu poprawienia smaku roztworu można go schłodzić lub dodać soku z cytryny;
Od momentu rozpoczęcia przyjmowania preparatu Fortrans nie można nic jeść, można natomiast pić wodę niegazowaną lub herbatę. Jeśli kolonoskopia planowana jest na godziny popołudniowe lub wieczorne, potrzebną ilość środka przeczyszczającego należy podzielić w taki sposób, żeby 3 torebki preparatu Fortrans rozpuszczone w 3 l niegazowanej wody wypić w godzinach popołudniowych/wieczornych w dniu poprzedzającym badania, a kolejną torebkę Fortransu rozpuszczoną w 1 l niegazowanej wody wypić rano w dniu badania.
Reakcją organizmu na przyjmowanie roztworu Fortransu będą liczne wypróżnienia, na koniec treścią płynną. W przypadku trudności z przygotowaniem się do badania, a w szczególności w przypadku pogorszenia samopoczucia w trakcie przygotowania, konieczny jest kontakt z lekarzem

W dniu badania:
Jeśli kolonoskopia jest planowana na godziny popołudniowe/wieczorne, rano w dniu badania należy wypić 1l niegazowanej wody z rozpuszczoną 1 torebką Fortransu.
Jeśli badanie ma być wykonane w znieczuleniu dożylnym - na 8 godzin przed badaniem nie należy nic jeść. Na 6 godzin przed badaniem nie wolno także pić!

Po badaniu
W przypadku, gdy badanie ma odbywać się w znieczuleniu dożylnym:
• pacjent przebywa na terenie przychodni około 2 godziny po badaniu,
• pacjent powinien opuścić placówkę pod opieką osoby towarzyszącej,
• pacjent nie może przez 12 godzin prowadzić pojazdów mechanicznych.

Badanie ultrasonograficzne (USG) - jest najbardziej popularną i mającą szerokie zastosowanie w diagnostyce chorób metodą obrazowania wnętrza ciała. Badanie jest nieinwazyjne, bezpieczne i nie ma żadnych przeciwwskazań do jego przeprowadzenia, dlatego może być powtarzane w krótkich odstępach czasowych. Badanie wykonuje się za pomocą sondy przykładanej bezpośrednio do powierzchni ciała bądź też ,dla uzyskania lepszego obrazu układu płciowego oraz moczowego, wprowadzanej naturalnymi otworami, czyli transwaginalnie lub transrektalnie. Komputerowo przetworzone echo jest prezentowane na monitorze i podlega ocenie przez lekarza radiologa.

W celu wykonania badania należy wcześniej zarejestrować się telefonicznie lub osobiście. Badania wykonywane są przez lekarza radiologa zarówno w ramach umowy z NFZ (obowiązuje skierowanie od lekarza !) oraz komercyjnie – koszt badania wynosi 70/80 zł.

USG jamy brzusznej - przygotowanie do badania
Co najmniej 6 godzin przed planowanym badaniem nie można spożywać jedzenia. Pacjenci przyjmujący leki – mogą je zażyć, popijając 1 szklanki wody i nie później niż 1 godzinę przed badaniem. Pacjenci z tendencją do wzdęć - powinni zachować lekkostrawną dietę już dwa dni przed badaniem i trzy razy dziennie przyjmować po dwie kapsułki jednego z leków zmniejszających ilość gazów w jelitach (np.: Espumisan lub Esputicon).

USG układu moczowego – przygotowanie do badania
Badanie USG układu moczowego obejmuje ocenę nerek i pęcherza moczowego, a u mężczyzn również ogólną ocenę prostaty (czyli gruczołu krokowego). Ocena nerek nie wymaga szczególnego przygotowania, ale aby ocenić pęcherz moczowy, wymagane jest jego wypełnienie w możliwie maksymalnym stopniu. Dopiero w takich warunkach można ocenić jego kształt oraz grubość i zarysy ścian. Aby spełnić te warunki, pacjent powinien stawić się na badanie z pełnym pęcherzem, co najmniej jedną godzinę po wypiciu 1 do 1,5 litra niegazowanych płynów. Czas potrzebny na wytworzenie odpowiedniej ilości moczu jest równie ważny co ilość wypitych płynów. Prawidłowo wypełniony pęcherz pozwala również ocenić prostatę, w przeciwnym wypadku gruczoł ten jest przesłonięty przez gaz w jelitach.

Po pierwszej części badania, pacjent wychodzi do łazienki, aby opróżnić pęcherz i wraca na badanie ewentualnego zalegania moczu. Badanie jest niebolesne i nie ma żadnych przeciwwskazań do jego wykonania (nawet w ciąży).

USG piersi - przygotowanie do badania
Badanie USG piersi nie wymaga żadnego przygotowania i można je wykonać w dowolnej fazie cyklu miesięcznego, o ile lekarz kierujący nie wyznaczył inaczej (w takiej sytuacji na badanie należy się zgłosić we wskazanej fazie cyklu). Jedynie u kobiet, które skarżą się na tkliwość piersi przed miesiączką , zaleca się wykonanie tego badania w pierwszej połowie cyklu.
Na badanie należy koniecznie przynieść wyniki poprzednich badań usg i mammografii.
W warunkach prawidłowych badanie jest niebolesne i nie ma żadnych przeciwwskazań do jego wykonania (nawet w okresie ciąży, czy karmienia piersią).

Cytologia ginekologiczna Badanie cytologiczne można wykonać najwcześniej 4 dni po zakończeniu ostatniego krwawienia miesiączkowego do połowy cyklu. Co najmniej 4 dni przed badaniem cytologicznym nie należy stosować żadnych leków/preparatów dopochwowych, tamponów dopochwowych ani też płukania pochwy. Co najmniej 24 godziny przed badaniem cytologicznym należy powstrzymać się od stosunków płciowych.

W przypadku występowania stanów zapalnych pochwy konieczne jest ich wyleczenie przed pobraniem materiału do badania cytologicznego.

W celu wykonania badania wcześniej należy się zarejestrować telefonicznie lub osobiście. Badania wykonywane są zarówno w ramach umowy z NFZ oraz komercyjnie – koszt badania wynosi 25zł.

Cytologia pobierana jest również w ramach programu profilaktyki raka szyjki macicy.

Program adresowany jest do kobiet, które:
- są w wieku 25-59 lat;
- nie miały wykonywanej cytologii w ramach ubezpieczenia zdrowotnego w ciągu ostatnich trzech lat

Na wykonywane w ramach programu profilaktycznego badania cytologiczne mogą zgłaszać się bez skierowania wszystkie kobiety, które spełniają powyższe kryteria bezpośrednio do położnych - (gabinet 107). Przy zgłoszeniu potrzebny jest tylko dokument potwierdzający ubezpieczenie.

1. Kał należy pobrać przed rozpoczęciem leczenia.

W przypadku wcześniejszego stosowania leków, m.in. antybiotyków, środków kontrastowych w badaniach radiologicznych leków pasożytniczych (badanie kontrolne po leczeniu) kał należy pobrać po upływie 3 tygodni po zakończeniu stosowania tych środków.

2. Pojemnik na kał musi być jednorazowy z łopatką, zakupiony w aptece, wypełniony do 2/3 pojemności, próbką pobraną z 3 różnych miejsc kału.

3. Kał do badań pobierany jest w okresie 10 dni w odstępach co 2-3 dni, tj. 3 próbki. Kolejne próbki należy dostarczać na bieżąco do laboratorium. Można przechować w temp. 4-10 st. C próbkę pobraną po południu, a następnego dnia rano od 7.00 do 10.00 dostarczyć do laboratorium.

4. Wymaz celofanowy w kierunku owsików należy pobrać przed rozpoczęciem leczenia i ponowne 2 tygodnie po jego zakończeniu dla celów kontrolnych. Wymaz pobiera się rano, przed myciem i oddaniem kału, z okolic odbytu po rozchyleniu fałdów skórnych. Wymaz powinien być pobrany trzykrotnie w odstępach 3-5 dni.

5. Krew do badań w kierunku glisty ludzkiej najlepiej jest pobierać rano na czczo w godz. 7.00 do 10.00. Badanie to stosuje się jako uzupełnienie diagnostyki przy ujemnym wyniku badań mikroskopowych kału, a także w razie niemożności wykonania badania mikroskopowego.

Spirometria to badanie podczas którego mierzy się objętość i pojemność płuc oraz przepływ powietrza przez drogi oddechowe. Badanie jest bezbolesne i nieinwazyjne.

Przygotowanie do badania
Spirometria nie wymaga specjalnego przygotowania. Przed badaniem na 3-4 godzin nie należy palić tytoniu, spożywać alkoholu, kawy i obfitych posiłków.

Nie zaleca się wykonywania badania po niedawno przebytych operacjach okulistycznych, odwarstwieniu siatkówki, zawale mięśnia sercowego, udarze mózgu.

Nie ma przeciwskazań do wykonania badania u kobiet w ciąży.

Densytometria to badanie gęstości mineralnej kości. Dzięki niemu można wykryć osteoporozę we wczesnym etapie jej rozwoju oraz określić stopień jej zaawansowania. Można również monitorować leczenie profilaktyczne. Badanie densytometryczne powinny wykonać kobiety około 50 roku życia i mężczyźni około 60 roku życia lub wcześniej jeśli w rodzinie występowała osteoporoza.

Densytomerii powinny się poddać również osoby przewlekle chore między innymi na: niewydolność nerek, niewydolność wątroby, nadczynność tarczycy, zespół złego wchłaniania.

W naszej przychodni wykonywana jest densytometria z szyjki kości udowej i kręgosłupa lędźwiowego.

Przygotowanie do badania
Do badania nie jest wymagane specjalne przygotowanie. W dniu badania nie należy przyjmować preparatów z wapniem.

Uroflowmetria jest badaniem cewkowego przepływu moczu. Jest bezbolesne i nieinwazyjne. Pozwala określić rodzaj zaburzeń oddawania moczu takich jak: nietrzymanie moczu, częstomocz, zaleganie moczu w pęcherzu. Uroflowmetria wykonywana jest w warunkach Poradni Urologicznej.

Przygotowanie do badania
Na badanie należy zgłosić się dobrze wypełnionym pęcherzem moczowym.